Yurt Dışı Sağlık İşlemleri

Sağlık Sigortasının Uygulama Alanı Hangi Ülkelerdir?

Ülkemizin imzalamış olduğu sosyal güvenlik sözleşmelerinden 19 tanesi sağlık yardımlarını kapsamaktadır. Bu ülkeler; Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çekya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İtalya, Karadağ, K.K.T.C., Kuzey Makedonya, Lüksemburg, Macaristan, Romanya, Sırbistan veTunus’tur.

Ancak; Azerbaycan, İtalya ve Tunus için sağlık yardımları henüz uygulanmaya başlanmamıştır. 

• Almanya, Belçika, İtalya, Karadağ, K.K.T.C., Macaristan ve Tunus sözleşmelerinin sağlık hükümleri, 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bendine tabi olan sigortalılar ile yine bu statülerden emekli olanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerini,
• Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Bosna Hersek, Çekya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, Kuzey Makedonya, Lüksemburg, Romanya ve Sırbistan sözleşmelerinin sağlık hükümleri ise 5510 sayılı Kanunun sadece 4/1-(a) bendine tabi olan sigortalılar ile yine bu statüden emekli olanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerini,

kapsamaktadır.

Ayrıca;

Hollanda ve Fransa’ya geçici (turistik) amaçlı giden emeklilere,

Macaristan’a turistik amaçlı giden sigortalılar ile emeklilere ve sigortalıların Macaristan’da daimi ikamet eden bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerine,

Sigortalının Çekya’da daimî ikamet eden bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerine ve gelir/aylık sahipleri ile bunların bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerine,

Sözleşme gereği sağlık yardım belgesi (formüleri) düzenlenmemektedir.

Sözleşme gereği Fransa’ya geçici (turistik) amaçlı giden Kurum sigortalısı Türk vatandaşlarına sağlık yardım belgesi düzenlenmemekte olup, sadece 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) statüsüne tabi olarak çalışan Fransız uyruklu Kurum sigortalısı ve bunların bakmakla yükümlü aile bireylerine belge düzenlenmektedir.

K.K.T.C.’ye turistik amaçlı giden veya daimi ikamet eden Türk vatandaşı Kurum sigortalıları, emeklileri ve bunların bakmakla yükümlü aile bireylerine 01.04.2014 tarihinden itibaren belge düzenlenmemekte olup, bu kişiler T.C. Kimlik numarası ile K.K.T.C. de sağlık yardımlarından faydalanabilmektedirler.

K.K.T.C. vatandaşları ile Türk vatandaşı olmayan Kurum sigortalıları, Sözleşmenin öngördüğü durumlarına uygun sağlık yardım formülerini K.K.T.C. sigorta kurumuna ibraz ederek K.K.T.C. mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerinden Kurumumuz adına faydalanabilirler.

Sosyal Güvenlik Sözleşmelerine Göre Yurtdışında Sağlık Yardımlarından Kimler Yararlanabilmektedir?

Sosyal güvenlik sözleşmelerine göre aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde Kurumumuz adına; hizmet akdi ile bir veya birden fazla işverene bağlı çalışan sigortalılarımız ve bu kapsamda kendilerine gelir/aylık bağlanmış olanlar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler, sözleşmeli ülkelerde, Kurumumuz adına sağlık yardımlarından yararlanırlar. Almanya, Belçika, K.K.T.C. Karadağ, Macaristan, İtalya ve Tunus sözleşmelerinde serbest çalışanlar ile devlet memurları da kapsama alınmıştır.

Bu kapsamda; geçici veya sürekli görevle yurt dışına gönderilen sigortalılar, işvereni tarafından geçici görevle gönderildiklerine dair görev süresi ile görevlendirme nedenini belirten yazıyı Kuruma ibraz etmeleri gerekmektedir.

Ayrıca geçici görevli yurt dışına gönderilen sigortalının sadece kendisine, sürekli görevle yurt dışına gönderilen sigortalının ise hem kendisine hem de beraberindeki bakmakla yükümlü aile bireylerine ilgili sağlık yardım belgesi düzenlenmektedir.

Sigortalının bakmakla yükümlü aile bireyleri ve gelir/aylık alanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri öğrenim amaçlı olarak sağlık uygulaması bulunan sözleşmeli ülkeye gittiklerinde bunlar adına sağlık yardım belgesinin düzenlenebilmesi için "Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmış Ülkelerde Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi" ile birlikte;

• Lise eğitimi için gidecek ise;
  
  
  • Eğitim görülen okulun Türkiye’de lise seviyesinde olduğunu gösteren Millî Eğitim Bakanlığı veya Ülkemizin dış temsilciliklerinden alınacak belgeyi,

• Ön lisans, lisans veya yüksek lisans eğitimi için gidecek ise;
  
  
  • Yurt dışında üniversiteden kabul edildiğine dair belgeyi,
  • Öğrenim görülen üniversite/fakültenin ön lisans, lisans veya yüksek lisans seviyesinde olduğunu gösteren e-Devlet, YÖK veya Ülkemizin dış temsilciliklerinden alınacak belgeyi,
  • Okulun sömestr tarihlerini gösterir belgeyi,

• Erasmus kapsamında gidecek ise;
  
  
  • Türkiye'de okuduğu üniversiteden Erasmus kapsamında gittiğine dair yazıyı,
  • Okulun sömestr tarihlerini gösterir belgeyi,

Kuruma ibraz etmeleri gerekir. Bu evraklardan yabancı dilde olanların Türkçe tercümelerinin de ibrazı gerekmektedir.

Eğitim amaçlı yurtdışına giden sigortalının kendisine belge düzenlenmemektedir.

Turistik amaçlı olarak sözleşmeli ülkede bulunan/bulunacak sigortalılar, gelir/aylık alanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerine Kurumumuz tarafından sağlık yardım belgesi düzenlenebilmesi için;

• 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) statüsünde çalışan sigortalıların 4857 sayılı Kanunun 53’üncü maddesine göre yıllık ücretli izin belgesini,
• 5510 sayılı Kanunun 4/1-(b) statüsünde çalışan sigortalıların talep tarihinden önceki ay dahil olmak üzere herhangi prim borcu bulunmaması,
• 5510 sayılı Kanunun 4/1-(c) statüsünde çalışan sigortalıların görev yaptıkları kurumlardan almış oldukları yıllık izin belgesini,

ibraz etmeleri gerekir.

Fransa hariç sözleşmeli ülkede turistik amaçlı bulunan/bulunacak kişiler sadece acil hallerde sağlık yardımlarından faydalanabilirler. Fransa’da bulunan/bulunacak kişiler ise Sözleşme gereği bu ülke mevzuatına göre tüm sağlık yardımlarından faydalanabilirler.

Tedavi edilmek üzere yurt dışına gönderilen genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü olunan aile bireyleri, yurt dışında bulundukları sırada sağlık yardımlarından yararlanabilirler.

Daimi olarak yurtdışında ikamet eden sigortalıların bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri ile gelir/aylık alanlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri, ikamet ettikleri ülke mevzuatına göre tüm sağlık yardımlarından faydalanabilirler.

Ancak Kurum sigortalılarının bakmakla yükümlü aile bireyleri, gelir/aylık alanalar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerine, Almanya hariç sözleşmeli ülkelerde daimi ikamet etmeleri nedeniyle ilgili sağlık yardım belgesi düzenlenebilmesi için;

• Sözleşmeli ülkede daimi ikamet ettiklerine dair ikamet belgesi ve/veya oturum izin belgesini Kuruma ibraz etmeleri,
• Yurt dışındaki adresini MERNİS’e işletmeleri gerektiğinden Kimlik Paylaşım Sisteminden (KPS) adresini yurt dışına taşımaları,
• Türkiye'den gelir/aylık alan kişilere sağlık yardım belgesi düzenlenebilmesi için ayrıca ödenmekte olan gelir/aylığın sözleşmeli ülkeye transfer edilmiş olması şartı arandığından, bu kişilerin gelir/aylığını sözleşmeli ülkeye transfer etmeleri,

gerekmektedir.

Sözleşmeli ülkelerde daimi ikamet edecek gelir/aylık sahibinin bakmakla yükümlü aile bireylerine sağlık yardım formüleri düzenlenirken gelir/aylık sahibinin aylık transferinin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin şartı aranmamaktadır.

Diğer taraftan, Almanya’da daimi ikamet eden kişilere sağlık yardımı belgesi  düzenlenebilmesi için son bir yıl içerisinde kesintisiz 183 gün Almanya’da bulunması gerekmekte olup, 184’üncü günden başlamak üzere ilgili sağlık yardım belgesi düzenlenmektedir.

Sigortalının Almanya’da daimi ikamet eden bakmakla yükümlü aile bireylerine sağlık yardım belgesi düzenlenebilmesi için bu kişilerin Almanya’dan sağlık yardım hakkı olmadığına dair Alman hastalık kasalarından temin edecekleri resmi yazı veya T/A 5 formülerini Kuruma ibraz etmeleri gerekmektedir. Söz konusu yazı ve T/A 5 formüleri gelir/aylık sahiplerinin aile bireylerinden istenmemektedir.

Yurt Dışı Sigortalılarının Sağlık Yardımlarından Yararlanması Nasıl Sağlanır?

Ülkemizde gerek turistik amaçlı bulunan, gerekse daimi olarak ikamet eden sözleşmeli ülke sigortalıları, kayıtlı oldukları ülke sigorta kurumu/hastalık kasalarından alacakları sağlık yardım belgesini, Türkiye’de bulundukları ya da ikamet ettikleri yerdeki sosyal güvenlik il müdürlükleri/ sosyal güvenlik merkezlerine ibraz etmeleri gerekmektedir.

İbraz edilen belge karşılığında Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili biriminden alacakları YUPASS numarası ile Kurumun anlaşmalı olduğu tüm sağlık tesislerinden genel sağlık sigortalıları gibi sağlık yardımlarından, yasal olarak kendilerinin ödemeleri zorunlu olan katkı ve katılım payları hariç olmak üzere ücretsiz olarak yararlanırlar.

Sözleşme hükümleri doğrultusunda Fransa sigortalıları hariç olmak üzere, turistik amaçlı olarak ülkemizde bulunan sözleşmeli ülke sigortalıları ülkemizde bulundukları süre boyunca durumlarının acil müdahaleyi gerektirdiği hallerde, geçici görevli  veya tedavi amaçlı olarak ya da iş kazası meslek hastalığı kapsamında ülkemizde bulunan, ülkemizde daimi ikamet eden veya ülkemizde geçici olarak bulunan Fransa sigortalıları Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında belirlenen tüm sağlık hizmetlerinden faydalanabilmektedir. 

Bu kapsamda sağlık yardımlarından yararlanmak için ilgililerin ülkemizde genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlüsü olmaması gerekmektedir.

Kurumumuzla anlaşması olmayan sağlık tesislerinden ancak anlaşmalı birimlerinin sevki ile hizmet alınabilmektedir. Bu kurala uymadan, doğrudan anlaşmasız sağlık tesislerine müracaat edenlerin yapmış oldukları tedavi masrafları, yapılan tedavinin acil olması durumunda Kurumca karşılanmaktadır.

Yapılan tedavinin acil olup olmadığı, yapılan tedaviye ilişkin tıbbi belgelerin Kuruma ibraz edilmesi ve ibraz edilen belgelerin Kurumun ilgili birimlerince incelemesine göre tespit edilmektedir.

Bu durumdaki bir sigortalı, ödemeyi kendi yapmışsa yapılan tedaviye ilişkin raporlar ve faturalarla birlikte Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezine müracaat etmesi gerekmektedir. Tedavinin acil olduğunun kabul edilmesi halinde, Sağlık Uygulama Tebliğinde öngörülen hükümlere göre sigortalıya geri ödeme yapılmaktadır.

Sağlık yardım belgesinde belirtilen sürenin bitiminden sonra sağlık yardımına ihtiyaç duyulması halinde, Kurumun ilgili birimine müracaat edilerek sözleşmeli ülkeden tedavi süresi için yeni belge talebinde bulunulur. Sözleşmeli ülkece, söz konusu belgenin düzenlenerek gönderilmesi halinde belgede belirtilen süre aralıklarında sağlık yardımlarından faydalanılır.

Daimi Olarak Ülkemizde İkamet Eden Sözleşmeli Ülke Emeklilerinin Sağlık Yardımlarından Yararlanma Süresi Ne Kadardır ve Sağlık Yardımlarından Yararlanacak Aile Bireylerinin Belirlenmesi Ne Şekilde Gerçekleşir?

Ülkemizde daimi ikamet eden emekliler sözleşmeli ülke sigorta kurumlarınca adlarına düzenlenen belgelerde kayıtlı sürede, sağlık yardımın sona erdiğine dair bildirim gelinceye kadar sağlık yardımlarından yararlanırlar.

Daimi ikametlerde bakmakla yükümlü aile bireylerinin hangi mevzuata göre belirleneceği sözleşmelere göre değişmektedir.

Almanya, Belçika, Fransa, Arnavutluk ve Lüksemburg sözleşmelerine göre sigortalının, Almanya, Fransa ve Lüksemburg sözleşmelerine göre emeklilerin ülkemizde daimi ikamet eden bakmakla yükümlü aile bireyleri Kurumumuz mevzuatına göre, diğer ülke sözleşmelerine göre ise bakmakla yükümlü aile bireyleri ilgili ülke mevzuatına göre belirlenmektedir.

Daimi ikametlerde sağlık yardım hakkı belgesi sözleşmeli ülke sigorta kurumlarınca, bir yıllık ya da yardım hakkının kapatılacağı tarih belirtilmeden düzenlenerek Kurumumuza gönderilmektedir.

Ancak, kişiler ilgili belge ile sağlık yardımlarından faydalanırken sözleşmeli ülke sigorta kurumu/hastalık kasaları çeşitli gerekçelerle bu yardım hakkını sona erdirebilmektedir.

Sağlık yardım belgesi olmadan veya söz konusu belgeyi Kuruma ibraz etmeden Ülkemizde sağlık yardımı alan ve görmüş oldukları tedavi masraflarını kendileri karşılayan sözleşmeli ülke sigortalıları, söz konusu tutarları iade alabilir mi?

Sosyal güvenlik sözleşmelerinde öngörülen sağlık yardım belgesi olmadan veya söz konusu belge Kurumumuza ibraz edilmeden Ülkemizde kendi imkanları ile tedavi olup masraflarını kendileri karşılayan sözleşmeli ülke sigortalıları, sözleşmeli ülkelerde tabi oldukları sigorta kurumu/hastalık kasasına başvurarak sağlık yardım masraflarının iadesini talep edebilirler. Ödeme yapıp yapmayacağına mevzuatına göre ilgili ülkenin yetkili kurumu kendisi karar vermekte olup Kurumumuzun sorumluluğu bulunmamaktadır.